Istorija privatnog života u Srba od srednjeg veka do savremenog doba

24.05.2013. | #Istorija privatnog života u Srba od srednjeg veka do savremenog doba

    Istorija privatnog života u Srba ambiciozan je ali i veoma uspešan pokušaj da se na što koncizniji način predstavi kompleksna tematika privatnog života u Srbiji tokom različitih istorijskiih perioda.     Ova knjiga javlja se kao ponovno preispitivanje tema i pitanja obrađenih u izdanjima Privatni život: Privatni život u srpskim zemljama srednjeg veka (Clio, 2004), Privatni život u srpskim zemljama u osvit modernog doba (Clio, 2005), Privatni život kod Srba u devetnaestom veku (Clio, 2006) i Privatni život Srba u dvadesetom veku (Clio, 2007). Budući da su sve epohe obrađene u navedenim naslovima našle svoje mesto u ovoj knjizi, njene se prednosti ogledaju u konciznijem i fokusiranijem narativu. Broj autora limitiran je na tri renomirana stručnjaka iz svojih disciplina – Marko Popović, Miroslav Timotijević i Milan Ristović – koji su ponudili donekle skraćenu, ali i jasniju studiju o temama kao što su privatnost, porodičan život, svakodnevica, kao i odnos privatnog i javnog. Istorijski okvir ove studije završava se sa 1990. godinom i vremenom koji su čitaoci (barem velika većina njih) i sami proživeli. Na ovaj način, istorija privatnog života prestaje da bude samo narativ o prošlim vremenima i zalazi u određene, veoma aktuelne teme. Kako se baviti privatnim životom? Iz velikog korpusa tema koje se tiču privatnosti, svakodnevice i svega onoga što privatni život čini odvojenim od javne sfere, autori su odabrali da se pozabave najznačajnijim pitanjima. To su, pre svega, naselja i uslovi stanovanja, porodični život, svakodnevica i slobodno vreme. Autori obrađuju i načine odevanja, razonodu, putovanja, ali i odnos prema bolesti i smrti. Kroz ove raznolike teme može se sagledati kako je bio organizovan život Srba u različitim istorijski periodima, ali i kako su se gradili i menjali identiteti. Knjiga je podeljena u tri celine, od kojih se svaka bavi određenim istorijskim periodom. Marko Popović donosi opise privatnog života u srednjem veku, od načina života na selu i u gradu, preko života u monaškim zajednicama do veštine ratovanja i života vojnika. Miroslav Timotijević bavi se okvirima privatnosti u novom veku i donosi opise života Srba u Otomanskom carstvu i Habzburškoj monarhiji, kao i u Kneževini i Kraljevini Srbiji. Ovaj dugi period odlikuje smenjivanje velikih sila i različiti kulturni uticaji koji oni donose. Timotijević opisuje gradska naselja, život u porodici, kao i načine na koji se tretirao privatni prostor i položaj dece. Najzad, Milan Ristović obrađuje period od 1878. do 1990. godine i istražuje prostore privatnosti tokom ratova i nakon oslobođenja, sa posebnim osvrtom na život u socijalističkoj Jugoslaviji. On opisuje građanski život, novi odnos prema selu kao i socijalistički odnos prema modernizaciji. Osim toga, bavi se i pitanjima kao što su brak i porodica, promena rodnih odnosa i polnost. Možda najveći izazov ovakvom tipu studija predstavlja njihova nezaobilazna heterogenost. Na ograničenom broju strana neophodno je dotaći veliki broj pitanja i tema koje spadaju pod okvir privatnog života. U ovim uslovima, nesumnjivo je da određene teme ne mogu da budu spomenute, kao i da se o izvesnim govori sasvim malo. Isto tako, postoji opasnost i prevelike fragmentarnosti, u kome se otvara obilje najrazličitihih tema, ali se ni o jednoj ne govori detaljno. Uspeh ove knjige leži u tome što većinu ovih problema uspeva da reši. I pored velikog broja tema kojima se bavi, kao i razlilitih autora koji su je pisali, Istorija privatnog života u Srba ostavlja usitak fokusiranosti i savršene usklađenosti. Ovo je možda i najveća preporuka knjizi: ona svoje teme tretira sažeto, ali sveobuhvatno i suvislo.    

Like&Share