U nedelju uveče, u prepunoj velikoj sali Doma kulture Studentski grad održana je tribina O bliskosti i usamljenosti, u organizaciji ove institucije, studentskog psihološkog savetovališta Pričajmo o tome i Izdavačkog preduzeća Clio. Na tribini su govorili dr Aleksandar Dimitrijević, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, dr Biljana Stanković, asistentkinjana na istom fakultetu i Uroš Banješević, iz studija za razvoj video igrica Mad Head Games. Razgovor je moderirala Bojana Obradović, REBT psihoterapeut p.s. i koordinatorka projekta Pričajmo o tome.

Razgovaralo se o tome kako na fenomen usamljenosti utiču savremene tehnologije, kako prepoznati usamljenost kod drugih i kod sebe, ali i koje su posledice straha od usamljenosti. Povod za razgovor bile su knjige “Sami zajedno” Šeri Terkl i “Usamljenost” Džona T. Kasiopa i Vilijema Patrika.

Istakavši da su smisleni socijalni odnosi u osnovi ljudskog opstanka, Aleksandar Dimitrijević je usamljenost okarakterisao kao toksin za mentalno zdravlje. Društvene mreže tu mogu imati dvostruku ulogu, u zavisnosti od toga kako i koliko ih neko koristi. S jedne strane, postoji fenomen koji je Dimitrijević nazvao onlajn dezinhibicija, pojava da ljudi lakše komuniciraju preko društvenih mreža nego sa ljudima iz svog okruženja. Sa druge strane, primećuje Dimitrijević, mlada osoba koja danas ne bi imala Fejsbuk profil verovatno bi bila izolovana. Dimitrijević je poentirao uvidom da usamljenost sama po sebi ne mora biti zabrinjavajuća, ako joj je uzrok posvećenost nekom dugoročnom cilju i ako osoba uspeva da zadrži inicijativu i potrebu za igrom u takvim uslovima.

Biljana Stanković primetila je da je intersantno kako su tehnologije doprinele povezanosti, ali da to nije umanjilo osećanje usamljenosti, već je dovelo do povećanja anksioznosti usled narušavanja privatnog prostora i mogućnosti da stalno budemo dostupni drugima. Kao posledice provođenja previše vremena u virtuelnom svetu istakla je nemogućnost razlikovanja virtuelnog od stvarnog, zapitavši se kako će to uticati na dolazeće generacije koje će prvo iskusiti virtuelni, pa tek onda stvarni svet. Kao najtežu posledicu straha od usamljenosti Stanković vidi zavisnost od slike koju drugi imaju o nama, što može dovesti do gubitka osećanja autentičnosti. Na kraju, zaključila je da je usamljenost najteže uočiti kod onih osoba koje deluju kao da imaju razvijene socijalne kompetencije, a zapravo se osećaju izolovano, te da osobe sa razvijenom empatijom često lakše prepoznaju ovaj problem kod drugih nego stručnjaci sa potrebnim znanjima iz psihologije koji nemaju razvijenu socijalnu i emotivnu inteligenciju.

Kao predstavnik struke informacionih tehnologija, Uroš Banješević je sa prisutnima podelio svoje iskustvo sa robotima koji se proizvode za pomoć ljudima, opisavši ih kao veoma humanizovane i sofisticirane. Upravo zato što postaje sve teže razlikovati virtelni i stvarni svet, važno je da se obrazovanje bavi temom ispravnog korišćenja virtuelnih i tehnoloških fenomena, napomenuo je Banješević. Kao najveći problem straha od usamljenosti istakao je to što ljudi teže brojnim površnim kontaktima, umesto kvalitetnim odnosima sa drugim osobama, primetivši da se usamljeni ljudi vrlo lako otvaraju onda kada im neko priđe sa prijateljskom namerom.